सांख्यिकी आणि कार्यक्रम अंमलबजावणी मंत्रालय (MoSPI) २९ जून रोजी नवी दिल्लीतील डॉ. आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय केंद्रात १९ वा सांख्यिकी दिन साजरा करणार आहे. हा वार्षिक कार्यक्रम सांख्यिकी आणि आर्थिक नियोजनातील प्रणेते प्राध्यापक प्रशांत चंद्र महालनोबिस यांच्या जयंतीनिमित्त साजरा केला जातो आणि राष्ट्रीय विकासासाठी सामाजिक-आर्थिक नियोजन आणि धोरण तयार करण्यात सांख्यिकीच्या भूमिकेबद्दल जनजागृती, विशेषतः तरुण पिढीमध्ये, वाढवण्याचा उद्देश आहे.
या वर्षीच्या उत्सवाची थीम, “राष्ट्रीय नमुना सर्वेक्षणाची ७५ वर्षे”, ही भारतातील पुराव्यावर आधारित निर्णय घेण्यास आणि प्रशासनाला समर्थन देणारी विश्वसनीय आणि वेळेवर सांख्यिकीय माहिती प्रदान करण्यात राष्ट्रीय नमुना सर्वेक्षण (NSS) ची महत्त्वपूर्ण भूमिका अधोरेखित करते. २००७ पासून, सांख्यिकी दिन दरवर्षी राष्ट्रीय महत्त्वाच्या थीमसह साजरा केला जातो.
या कार्यक्रमाचे उद्घाटन राव इंद्रजीत सिंग, राज्यमंत्री (स्वतंत्र प्रभार), राज्यमंत्री (स्वतंत्र प्रभार) नियोजन मंत्रालय आणि राज्यमंत्री (स्वतंत्र प्रभार) संस्कृती मंत्रालय यांच्या हस्ते होईल, जे प्रमुख पाहुणे म्हणून काम करतील. उद्घाटन सत्रात राष्ट्रीय सांख्यिकी आयोगाचे अध्यक्ष प्रा. राजीव लक्ष्मण करंदीकर आणि एमओएसपीआयचे सचिव डॉ. सौरभ गर्ग यांची भाषणे असतील.
एनएसएसच्या ७५ व्या वर्धापन दिनानिमित्त, एमओएसपीआय एक स्मारक नाणे आणि एक कस्टमाइज्ड माय स्टॅम्प जारी करेल. शाश्वत विकास उद्दिष्टे – राष्ट्रीय निर्देशक फ्रेमवर्क प्रगती अहवाल २०२५ आणि भारतातील पोषण आहार २०२२-२३ आणि २०२३-२४ यासह अनेक प्रमुख सांख्यिकीय प्रकाशने देखील लाँच केली जातील. याव्यतिरिक्त, एमओएसपीआय अधिकृत आकडेवारीपर्यंत वापरकर्त्यांना अनुकूल प्रवेश प्रदान करण्यासाठी डिझाइन केलेले गोइस्टॅट मोबाइल अॅप्लिकेशन सादर करेल. सांख्यिकीमधील प्रतिष्ठित प्रो. सी.आर. राव राष्ट्रीय पुरस्कार प्रदान केला जाईल आणि एमओएसपीआयच्या डेटा व्हिज्युअलायझेशन हॅकेथॉनच्या विजेत्यांचा सत्कार केला जाईल. आभार प्रदर्शन एमओएसपीआयचे महासंचालक पी.आर. मेश्राम करतील.
उद्घाटनानंतर, एका तांत्रिक सत्रात एनएसएसच्या ७५ वर्षांच्या कार्याचे दर्शन घडवणारा एक लघुपट दाखवण्यात येईल, त्यानंतर “अधिकृत सांख्यिकीवर फ्रंटियर टेक्नॉलॉजीजचा प्रभाव” या विषयावर पॅनेल चर्चा होईल. पंतप्रधानांच्या आर्थिक सल्लागार परिषदेच्या सदस्या डॉ. शमिका रवी यांच्या मार्गदर्शनाखाली, पॅनेलमध्ये नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ इम्युनोलॉजीच्या संचालक डॉ. देबासिसा मोहंती; वाधवानी सेंटर फॉर गव्हर्नमेंट डिजिटल ट्रान्सफॉर्मेशनचे सीईओ प्रकाश कुमार; आणि आदित्य बिर्ला मॅनेजमेंट कॉर्पोरेशन प्रायव्हेट लिमिटेड येथील एसव्हीपी आणि अॅनालिटिक्स कन्सल्टिंग अँड सोल्यूशनचे प्रमुख अमिताभ त्रिपाठी यांचा समावेश असेल.
केंद्रीय मंत्रालये, नीती आयोग, राज्य सरकारे, केंद्रशासित प्रदेश प्रशासन, आंतरराष्ट्रीय आणि राष्ट्रीय संघटनांचे प्रतिनिधी, डोमेन तज्ञ आणि संशोधन संस्थांचे अधिकारी यासह सुमारे ७०० सहभागी उपस्थित राहण्याची अपेक्षा आहे. कार्यक्रमाचे ठळक मुद्दे एमओएसपीआयच्या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर शेअर केले जातील.
