युवा व्यवहार आणि क्रीडा मंत्रालयाने दोन ऑलिम्पिक पदक विजेते मनू भाकर, जागतिक बुद्धिबळ चॅम्पियन डी.गुकेश, हॉकी संघाचा कर्णधार हरमनप्रीत आणि पॅरालिम्पिक सुवर्णपदक विजेता प्रवीण कुमार यांना खेलरत्न पुरस्कार जाहीर केले. 17 जानेवारी 2025 रोजी राष्ट्रपती पुरस्कार प्रदान करतील. याशिवाय क्रीडा मंत्रालयाने अर्जुन पुरस्काराने सन्मानित होणाऱ्या एकूण 32 खेळाडूंची यादी जाहीर केली आहे. यामध्ये 17 पॅरा ॲथलीट ठेवण्यात आले आहेत.
मेजर ध्यानचंद खेलरत्न पुरस्कार
राष्ट्रीय क्रीडा पुरस्कार दरवर्षी क्रीडा क्षेत्रातील उत्कृष्टता ओळखण्यासाठी आणि पुरस्कृत करण्यासाठी दिले जातात. ‘मेजर ध्यानचंद खेल रत्न पुरस्कार’ हा क्रीडा क्षेत्रातील एका खेळाडूने गेल्या चार वर्षांतील सर्वात चमकदार आणि उत्कृष्ट कामगिरीसाठी दिला आहे.
खेलरत्न खेळाडू कोण आहेत?
-मनु भाकरने पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये नेमबाजीत 2 पदके जिंकून इतिहास रचला होता. एकाच ऑलिम्पिकमध्ये वैयक्तिक स्पर्धांमध्ये दोन भिन्न पदके जिंकणारी ती पहिली भारतीय खेळाडू ठरली.
-ऑलिम्पिकमध्येच हरमनप्रीत सिंगने त्याच्या नेतृत्वाखाली भारतीय हॉकी संघाला कांस्यपदक मिळवून दिले होते. ऑलिम्पिकमध्ये भारताने कांस्यपदक जिंकण्याची ही सलग दुसरी वेळ होती.
– काही आठवड्यांपूर्वी, डी गुकेश बुद्धिबळाच्या इतिहासातील सर्वात तरुण जगज्जेता बनला. वयाच्या १८ व्या वर्षी तो जगज्जेता झाला.
-प्रवीण कुमारने पॅरालिम्पिकच्या T64 प्रकारातील उंच उडी स्पर्धेत सुवर्णपदक जिंकले.
अर्जुन पुरस्कार
‘अर्जुन अवॉर्ड फॉर एक्सलन्स इन स्पोर्ट्स अँड गेम्स’ हा गेल्या चार वर्षांच्या कालावधीत चांगल्या कामगिरीसाठी आणि नेतृत्वाची भावना, खिलाडूवृत्ती आणि शिस्त दाखविण्यासाठी दिला जातो.
अर्जुन पुरस्कार (आजीवन)
अर्जुन पुरस्कार (आजीवन) हा खेळाडूंचा सन्मान आणि प्रेरणा देण्यासाठी दिला जातो ज्यांनी त्यांच्या कामगिरीद्वारे खेळामध्ये योगदान दिले आहे आणि सक्रिय क्रीडा कारकीर्दीतून निवृत्त झाल्यानंतरही खेळाच्या संवर्धनासाठी योगदान दिले आहे.
द्रोणाचार्य पुरस्कार
‘क्रीडा आणि खेळातील उत्कृष्ट प्रशिक्षकांसाठी द्रोणाचार्य पुरस्कार’ अशा प्रशिक्षकांना दिला जातो ज्यांनी सातत्याने उत्कृष्ट आणि प्रशंसनीय काम केले आहे आणि खेळाडूंना आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांमध्ये उत्कृष्ट कामगिरी करण्यास सक्षम केले आहे.
मौलाना अबुल कलाम आझाद (MAKA) ट्रॉफी
खेलो इंडिया युनिव्हर्सिटी गेम्समध्ये मौलाना अबुल कलाम आझाद (MAKA) ट्रॉफी एकंदरीत सर्वोच्च कामगिरी करणाऱ्या विद्यापीठाला दिली जाते.
खेळाडूंची निवड कोण करतो?
ऑनलाइन अर्ज मागवण्यात आले आणि खेळाडू/प्रशिक्षक/संस्थांना समर्पित ऑनलाइन पोर्टलद्वारे अर्ज करण्याची परवानगी देण्यात आली. या वर्षी या पुरस्कारांसाठी मोठ्या संख्येने अर्ज प्राप्त झाले होते, ज्यांचा भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायमूर्ती (निवृत्त) व्ही. रामसुब्रमण्यम यांच्या अध्यक्षतेखालील निवड समितीने विचार केला होता आणि त्यात नामवंत खेळाडू, क्रीडा पत्रकारितेचा अनुभव असलेल्या व्यक्ती आणि क्रीडा व्यक्तिमत्त्वांचा समावेश होता. प्रशासकांचा सहभाग होता.
